Cây Đơn răng cưa hay còn gọi là Đơn trâu, Đơn nem, Đơn nem lá to, có tên khoa học là Maesa balansae Mez., thuộc họ Đơn nem (Myrsinaceae). Được biết đến với tác dụng chữa mẩn ngứa do ghẻ, tẩy giun…tuy nhiên những nghiên cứu về thực vật này vẫn chưa có nhiều.
Tìm hiểu về cây Đơn răng cưa
Đặc điểm nhận biết của cây Đơn răng cưa
Cây Đơn răng cưa là cây nhỡ thường cao từ 1 – 3m, có nhánh nhẵn, đen, hơi có khía dọc, có lỗ bì. Lá cây có hình bầu dục rộng, gần như hình mắt chim, tròn hay hơi nhọn ở gốc, có mũi nhọn sắc ở đầu, mép khía hai bên, dài 14 – 18cm, rộng 6 – 10cm, cuống lá có rãnh ở mặt trên.
Hoa có màu trắng, thành chùm dạng tháp ở ngọn cành hoặc ở nách lá. Quả dạng hình cầu hoặc hình trứng, đường kính cỡ 3mm, có vòi nhụy và cánh hoa tồn tại, có vân dọc, vỏ quả giữa nạc. Hạt nhiều, có góc, đen, sần sùi. Hoa thường nở từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau, ra quả vào tháng 7 – 11.
Bộ phận dùng
Bộ phận được sử dụng của cây Đơn răng cưa là lá (Folium Maesae).
Thành phần hóa học
Hiện nay chưa có nhiều nghiên cứu về thành phần của Đơn răng cưa, tuy nhiên đã ghi nhận một số thành phần có trong dược liệu như: Saponin triterpenoid, dẫn chất quinon.
Phân bố
Cây Đơn nem thường mọc ở các thung lũng đá vôi, mọc xen lẫn cùng với cây bụi ở nhiều tỉnh nước ta.
Thu hái và chế biến cây Đơn răng cưa
Thu hái
- Thu hoạch lấy lá của cây Đơn răng cưa quanh năm.
Chế biến
- Lá Đơn nem có thể dùng tươi như: ăn cùng nem, ăn gỏi thịt hoặc phơi khô dùng dần.
Tác dụng của Cây đơn răng cưa
Công dụng
- Vì chưa có nhiều nghiên cứu trên dược liệu này nên hiện nay người ta vẫn sử dụng lá Đơn răng cưa theo kinh nghiệm dân gian.
- Lá được dùng để ăn với nem, ăn gỏi thịt nhằm trừ độc tố trong thức ăn và phòng tránh các bệnh ỉa chảy.
- Ngoài ra dược liệu từ cây Đơn răng cưa còn được dùng làm thuốc chữa mẩn ngứa, ghẻ, dùng để tẩy giun kim. Dân gian sử dụng lá đắp để chữa bỏng, chữa đau răng, tê thấp.
Cách dùng, liều lượng
Theo khuyến cáo của PGS.TS Nguyễn Viết Thân, nên dùng Lá dược liệu 20 – 25g/ ngày, có thể dùng dạng thuốc sắc, dùng ngoài với lá tươi. Khi sử dụng có thể dùng riêng hoặc phối với với các vị thuốc khác.
Các bài thuốc trị bệnh với Đơn răng cưa
Bách Thảo Dược đã tổng hợp lại một số bài thuốc có sử dụng dược liệu từ cây Đơn răng cưa giúp người đọc tham khảo và hiểu rõ hơn về loại dược liệu này.
Bài thuốc 1: Chữa dị ứng, mẩn ngứa, mề đay
Chuẩn bị
- Lá Đơn răng cưa non, tươi 100g
Cách làm
- Giã nát lá, thêm nước và lọc bã
- Lấy phần nước lọc để uống, phần bã đắp
Bài thuốc 2: Chữa mẩn ngứa
Chuẩn bị
- Lá cây Đơn răng cưa khô 30g
- Đơn đỏ 12g
- Cam thảo đất 12g
- Rau má 10g
- Kim ngân hoa 10g
- Mã đề 10g
Cách làm
- Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang, sử dụng 3 – 5 ngày
Bài thuốc 3: Thuốc tẩy giun kim
Chuẩn bị
- Lá Đơn răng cưa non, tươi 50g
- Đường
Cách làm
- Giã nát lá, chế thêm nước và đường.
- Dùng uống vào sáng sớm lúc đói, sử dụng trong 3 ngày liền
- Nếu phối hợp với hạt Chua ngút liều lượng hai thứ bằng nhau sẽ cho tác dụng tốt hơn.
Bài thuốc 4: Chữa bỏng
Chuẩn bị
- Lá Đơn răng cưa non, tươi
Cách làm
- Dược liệu rửa sạch, giã nát rồi đắp lên chỗ bỏng
Dù trong Y học hiện đại chưa có nhiều nghiên cứu về cây Đơn răng cưa, tuy nhiên loại thực vật này vẫn được dùng phổ biến trong các bữa ăn, vừa làm thực phẩm vừa có tác dụng hỗ trợ bệnh. Mặc dù vậy, người bệnh cần chú ý chỉ nên sử dụng dược liệu theo liều lượng khuyến cáo và tham khảo thêm ý kiến thầy thuốc để đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất.
—————–
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH BÁCH THẢO DƯỢC
Địa chỉ nhà máy: Lô Q-6, Khu Công Nghiệp Tràng Duệ, Thuộc Khu Kinh Tế Đình Vũ – Cát Hải, Xã An Hoà, Huyện An Dương , TP.Hải Phòng, Việt Nam.
Văn phòng đại diện: LK16-12 Khu đô thị mới An Hưng, P.La Khê, Q.Hà Đông, TP.Hà Nội.
Hotline: 0858 387 350 – 0977 998 733.
Kết nối với chúng tôi tại đây:
Fanpage: Nhà máy GMP Bách Thảo Dược
Website: Bachthaoduocgmp.vn
Youtube: Nhà máy sản xuất Bách Thảo Dược GMP
