Cây gối hạc là một cây thuốc nam quý được dùng nhiều trong chữa trị các bệnh thoái hóa xương khớp. Vậy thành phần trong cây Gối hạc là gì và cơ chế điều trị bệnh của dược liệu này ra sao? Hãy cùng Bách Thảo Dược tìm hiểu qua bài viết này.
Tìm hiểu về vị thuốc Cây gối hạc
Đặc điểm nhận biết
Cây gối hạc hay còn được gọi là Đơn gối hạc, Cây mũn, Củ rối, có tên khoa học là Leeca rubra Blumeex Spreng syn, họ Gối hạc (Leeaceae)
Gối hạc là loại cây gỗ nhỏ, cao 1- 2m, phân thành nhiều cành, thân có rãnh và phình lên ở các mấu. Thân non chứa dịch nhầy màu xanh lục và có nhiều chấm màu tía. Thân già chuyển màu xám đen, sần sùi.
Lá của cây Gối hạc là lá kép lông chim 3 lần, các lá phía trên ngọn kép lông chim 2 lần, các lá chét khía răng to. Hoa nhỏ màu hồng mọc thành ngù ở ngọn cành. Quả khi chín có màu đen.
Phân bố
Cây Gối hạc mọc hoang nhiều ở vùng đồi núi nước ta: Hà Tiên, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Vĩnh Phúc, Hòa Bình. Ngoài ra dược liệu còn phân bố nhiều tại cá nước Đông Nam Á như: Campuchia, Malaysia, Indonesia hay Ấn Độ.
Chế biến
- Bộ phận dùng: Rễ cây Gối hạc
- Thu hái: Chủ yếu vào mùa đông
- Chế biến: Sau khi đào lấy rễ gối hạc, rửa sạch dược liệu, phơi khô hoặc sấy khô để làm thuốc
- Bảo quản: Để dược liệu tại những nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi ẩm mốc.
Vị thuốc Cây gối hạc có tác dụng gì?
Tính – vị, quy kinh
Dược liệu Gối hạc có tính mát, vị ngọt và quy vào kinh Tỳ, Phế, Vị
Tác dụng Dược lý của cây Gối hạc
Theo Y học cổ truyền
- Trích tài liệu “Cây thuốc Việt Nam và những bài thuốc thường dùng tập III” của PGS.TS Nguyễn Viết Thân thì Gối hạc có tính mát, vị ngọt đắng nên dùng chữa tê thấp, đau nhức xương khớp, đau bụng kinh, yếu mệt sau khi sinh đẻ
- Theo Đông y: Rễ cây Gối hạc thường được sử dụng trong các bài thuốc làm tiêu sưng, thông huyết.
Theo nghiên cứu dược lý hiện đại
Hiện các nghiên cứu hiện đại trên cây Gối hạc chưa nhiều, tuy nhiên người ta đã phát hiện ra tác dụng của Gối hạc trong một số bệnh lý như:
- Đau nhức xương khớp
- Tê thấp
- Thấp khớp cấp tính, thấp khớp mãn tính
- Đau bụng
- Rong kinh.
Các bài thuốc trị bệnh với vị thuốc Cây gối hạc
Trích từ tài liệu “Cây thuốc Việt Nam và những bài thuốc thường dùng” của PGS.TS Nguyễn Viết Thân, Bách Thảo Dược đã tổng hợp lại những bài thuốc sử dụng dược liệu Cây gối hạc trong điều trị bệnh để người đọc tham khảo
Bài thuốc 1: Chữa tê thấp, đau nhức gân xương
- Chuẩn bị: Rễ gối hạc 12g, Cốt khí củ 12g, Cỏ xước 8g, Hy thiêm 8g, Binh lang, Uy linh tiên 4g
- Cách làm: Thái nhỏ các vị thuốc và sao vàng hạ thổ trừ Binh lang. Sắc các dược liệu cùng 400ml nước tới khi còn khoảng 100ml, uống làm 2 lần trong ngày.
Bài thuốc 2: Chữa thấp khớp cấp tính
- Chuẩn bị: Cây gối hạc 16g, lá Đơn lá đỏ 12g, Đơn tướng quân 12g, lá Bạc thau (sao) 12g, dây Kim ngân 10g, Ké đầu ngựa 16g, lá Thông 8g.
- Cách làm: Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang chia làm 3 lần trước bữa ăn
Bài thuốc 3: Chữa phong thấp, đầu gối sưng tấy, đau nhức
- Chuẩn bị: Rễ gối hạc 40 -50g
- Cách làm: Rửa sạch dược liệu với nước muối, sau đó thêm 800ml nước và sắc cho tới khi chỉ còn 1 nửa, để nguội và uống trong ngày.
Bài thuốc 4: Chữa các khớp sưng đau mạn tính
- Chuẩn bị: Rễ và thân cây Gối hạc 20g, toàn bộ cây Bìm bịp 30g, cây Trâu cổ 20g, Chùm gửi cây Dâu tằm 20g.
- Cách làm: Nấu dược liệu với 1200ml nước tới cạn còn 300ml chia ra 3 lần và uống sau bữa ăn. Dùng liên tục 5 – 15 ngày
Bài thuốc 5: Thuốc tiêu sưng, thông huyết
- Chuẩn bị: Gối hạc 12g, Cỏ xước 12g, Cốt khí củ 12g, Hy thiêm 12g, rễ Gấc 12g.
- Cách làm: Sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang hoặc đem sao vàng các vị thuốc rồi ngâm với rượu trắng 7 – 10 ngày, sử dụng mỗi ngày 15 – 30 ml rượu đã ngâm.
Trên đây là những thông tin chung và có tính tham khảo về đặc điểm, công dụng, các bài thuốc chứa dược liệu cây Gối hạc. Nếu muốn tìm hiểu và sử dụng loại dược liệu này, người bệnh nên tham khảo thêm ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc để đảm bảo hiệu quả điều trị.
—————–
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH BÁCH THẢO DƯỢC
Địa chỉ nhà máy: Lô Q-6, Khu Công Nghiệp Tràng Duệ, Thuộc Khu Kinh Tế Đình Vũ – Cát Hải, Xã An Hoà, Huyện An Dương , TP.Hải Phòng, Việt Nam.
Văn phòng đại diện: LK16-12 Khu đô thị mới An Hưng, P.La Khê, Q.Hà Đông, TP.Hà Nội.
Hotline: 0858 387 350 – 0977 998 733.
Kết nối với chúng tôi tại đây:
Fanpage: Nhà máy GMP Bách Thảo Dược
Website: Bachthaoduocgmp.vn
Youtube: Nhà máy sản xuất Bách Thảo Dược GMP
