Vị thuốc Cẩu tích là vị thuốc đầu tay trong các bệnh xương khớp, gây ra bởi các yếu tố về bệnh phong thấp và các nguyên nhân tại can, thận không chủ được vai trò xương khớp. Sau đây hãy cùng Bách Thảo Dược tìm hiểu rõ hơn về vị thuốc quý này.
Tìm hiểu về vị thuốc Cẩu tích
Vị thuốc Cẩu tích với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu nghiệm đã trở thành người bạn thân thiết của các danh ý, và của cả nhân dân.
Đặc điểm nhận biết
Cẩu tích còn được nhân dân gọi với nhiều cái tên dân gian khác: Culi, Kim mao cẩu.
Tên khoa học: Cibotium barometz
Họ thực vật: Họ Kim mao – Dicksoniaceae
Cẩu tích là loại dương xỉ, thuộc nhóm thụ trạng. Cẩu tích có thân rễ to, ngắn, hơi nạc, có lông tơ màu vàng nâu phủ dày. Lá thuốc nhóm lá kép lông chim, dài tới 2m, mặt dưới có nhiều túi bào tử màu nâu nhạt.
Bộ phận dùng
Thân rễ Cẩu tích đã cạo sạch lông, phơi hay sấy khô.
Phân bố
Vị thuốc quý Cẩu tích mọc hoang khắp nơi ở miền rừng núi Việt Nam. Một số quốc gia khác cũng có loài thảo dược này sinh sống: Lào, Campuchia, Philippin, Malaysia và miền Nam Trung quốc.
Thu hái và chế biến vị thuốc Cẩu tích
Cẩu tích có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là vào cuối Thu – đầu Đông.
Sau khi hái về, rửa sạch, cắt bỏ rễ con, cuống lá và lông vàng phủ quanh thân rễ, sau đó thái mỏng, phơi khô. Có khi đổi nước nóng rồi mới phơi, làm như vậy nhiều lần. Hoặc cũng có thể đồ chung với đậu đen, đồ 9 lần, phơi 9 lần, cuối cùng thái mỏng rồi phơi khô.
Cách dùng, liều lượng
10 – 18 g mỗi ngày, dạng thuốc sắc, ngâm rượu. Thường dùng kết hợp với các vị thuốc khác.
Vị thuốc Cẩu tích có tác dụng gì?
Vị thuốc Cẩu tích vị đắng, ngọt, tính ấm, quy kinh can và thận, có tác dụng bổ gan thận, mạnh gân xương, trừ phong thấp, dùng chữa đau khớp, đau lưng, tay chân nhức mỏi rất hiệu quả. Ngoài ra Cẩu tích còn được sử dụng làm thuốc bổ thận, chữa đau dây thần kinh tọa, người già thận yếu đi tiểu nhiều.
Lưu ý khi sử dụng vị thuốc Cẩu tích
- Trước khi sử dụng Cẩu tích để chữa bệnh, cần tham khảo ý kiến Bác sĩ, Dược sĩ – những người có chuyên môn y dược để đảm bảo việc trị bệnh được an toàn và đạt hiệu quả.
- Những người thận hư hữu nhiệt, đi tiểu tiện bất lợi hoặc đỏ vàng không nên dùng vị thuốc Cẩu tích.
Các bài thuốc trị bệnh với vị thuốc Cẩu tích
Bài thuốc chữa đau dây thần kinh do thoái hóa cột sống chèn ép
Thành phần: Cẩu tích 12g, Thục địa 12g, Tục đoạn 122g, Tang ký sinh 16g, Ngưu tất, Đảng sâm 12g, Ý dĩ, Bạch truật 12g, Hoài sơn 12g, Tỳ giải 12g, Hà thủ ô đỏ 12g.
Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày một thang.
Bài thuốc chữa viêm đa khớp, các khớp sưng đau, sáng ngủ dậy các khớp cứng và đau
Thành phần: Cẩu tích 20g, Câu kỷ tử 20g, Thổ phục linh 20g, Nhi rừng 20g, Thiên niên kiện 15g, Cam thảo 10g, Đỗ trọng 15g, Mộc hương 10g, Độc hoạt 20g.
Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày một thang.
Chữa đau lưng mỏi gối, ù tai, hoa mắt chóng mặt, đi tiểu đêm nhiều lần
Thành phần: Cẩu tích 20g, Rễ gối hạc (sao vàng) 12g, Dây tơ hồng 12g, Cát căn 20g, Thỏ ty tử 12g, Cốt toái bổ 16g, Dây đau xương 12g, Đỗ trọng 16g, Rễ cỏ xước (sao vàng) 12g, Tỳ giải 16g, Củ gió đất 16g, Dây chiều 16g.
Cách dùng: Sắc mỗi ngày uống một thang.
Chữa đau lưng cúi ngửa khó đi, đi lại hạn chế, tiểu khó, tiểu buốt
Thành phần: Cẩu tích 15g, Ba vỏ 20g, Đỗ trọng 10g, Vừng đen 10g, Thần xạ 20g, Cây đa 10g, Thổ phục linh 25g, Cốt toái bổ 20g, Tô mộc 5g, Cam thảo 10g, Cây nhầu 10g.
Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày một thang.
Bài thuốc chữa ngang lưng đau nhức
Thành phần: Cẩu tích 15g, Ngưu tất 10g, Đỗ trọng 10g, Sinh mễ nhân 12g, Mộc qua 6g, Nước 600ml.
Cách dùng: Sắc các vị thuốc với 600ml còn 200ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày. Có thể thêm 20ml rượu trong khi uống thuốc, nếu uống được rượu.
Ngoài thân rễ Cẩu tích, người ta còn dùng lông vàng phủ xung quanh thân rễ để đắp các vết thương, vết đứt tay, đứt chân để cầm máu.
Hy vọng bài viết đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích về công dụng chữa bệnh của vị thuốc Cẩu tích. Các bạn hãy đón đọc những bản tin sức khỏe của Bách Thảo Dược để cập nhật nhiều thông tin hữu ích nhé!
CÔNG TY TNHH BÁCH THẢO DƯỢC
Địa chỉ nhà máy: Lô Q-6, Khu Công Nghiệp Tràng Duệ, Thuộc Khu Kinh Tế Đình Vũ – Cát Hải, Xã An Hoà, Huyện An Dương , TP.Hải Phòng, Việt Nam.
Văn phòng đại diện: LK16-12 Khu đô thị mới An Hưng, P.La Khê, Q.Hà Đông, TP.Hà Nội.
Hotline: 0858 387 350 – 0977 998 733.
Kết nối với chúng tôi tại đây:
Fanpage: Nhà máy GMP Bách Thảo Dược
Website: Bachthaoduocgmp.vn
Youtube: Nhà máy sản xuất Bách Thảo Dược GMP
Tài liệu tham khảo:
- Cây thuốc Việt Nam và những bài thuốc thường dùng – PGS. TS. Nguyễn Viết Thân. (Tái bản 2020);
- Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – GS.TS. Đỗ Tất Lợi (2006).
